هیدروژئولوژی
فریبا اسفندیاری؛ زینب پورگنجی؛ رئوف مصطفی‌زاده؛ مریم آقایی
چکیده
سیلاب از جمله مخاطرات طبیعی است که پیش‌بینی آن نیازمند ارزیابی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه به مقادیر بارش است. با توجه به تنوع مدل‌های بارش-رواناب، انتخاب مدل مناسب شبیه‌سازی رفتار هیدرولوژیکی از اهمیت بسیاری برخوردار است. این مطالعه در حوضه ننه‌کران در استان اردبیل با هدف ارزیابی انواع روش‌های تبدیل بارش به رواناب سطحی، شامل هیدروگراف ...
بیشتر
سیلاب از جمله مخاطرات طبیعی است که پیش‌بینی آن نیازمند ارزیابی پاسخ هیدرولوژیکی حوضه به مقادیر بارش است. با توجه به تنوع مدل‌های بارش-رواناب، انتخاب مدل مناسب شبیه‌سازی رفتار هیدرولوژیکی از اهمیت بسیاری برخوردار است. این مطالعه در حوضه ننه‌کران در استان اردبیل با هدف ارزیابی انواع روش‌های تبدیل بارش به رواناب سطحی، شامل هیدروگراف واحد مثلثی، مثلثی شکسته، مثلثی متغیر و SCS با مدل هیدرولوژیکی Wildcat5 پرداخته شده است. مقادیر بارش در دوره بازگشت 25 ساله با استفاده از نرم‌افزار Cumfreq محاسبه شد. پس از استخراج نقشه کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، مساحت هر کاربری در حوضه با نرم‌افزارArcGIS محاسبه شده است. در همه روش‌های تبدیل بارش به رواناب مقادیر بارش، زمان تمرکز ثابت بوده تا بهتر میزان تغییرات در مولفه‌های هیدروگراف نمایان شود. نتایج نشان داد که روش SCS بیش‌ترین دبی به مقدار 50/44 مترمکعب بر ثانیه، حداقل زمان تا اوج به مقدار 19/2 ساعت داشته و روش مثلثی متغیر هم از کم‌ترین میزان دبی اوج برخوردار بوده است. هم‌چنین روش مثلثی ساده حداکثر زمان تا اوج به مقدار 51/4 ساعت را به خود اختصاص داده که حاکی از تفاوت بسیار زیاد هیدروگراف روش SCS با سه روش دیگر بود. در مجموع روش SCS برای تخمین مولفه‌های هیدروگراف توصیه می‌شود، چون از پارامترهای مورفومتریک مانند شیب حوضه و شماره منحنی که تابعی از ویژگی‌های خاک و پوشش گیاهی حوضه استفاده می‌کند. در انتخاب روش تبدیل بارش موثر به رواناب باید دقت بیش‌تری در تخمین شماره منحنی و زمان تمرکز مدنظر قرار گیرد.
حسن خاوریان؛ مریم آقایی؛ رئوف مصطفی‌زاده
چکیده
هدف از این مطالعه مدل‌سازی رواناب ماهانه با استفاده از مدل Temez با در نظر گرفتن تاثیرات سناریوهای مختلف تغییر کاربری اراضی بر سیلاب در حوزه آبریز کوزه‌تپراقی استان اردبیل است. در این مطالعه از تصویر ماهواره‌ای لندست 8 سنجنده OLI/TIRS، مدل رقومی ارتفاعی (DEM)، داده‌های بارش، دما و دبی روزانه دوره 10 ساله (1381-1391) استفاده شد. طبقه‌بندی کاربری ...
بیشتر
هدف از این مطالعه مدل‌سازی رواناب ماهانه با استفاده از مدل Temez با در نظر گرفتن تاثیرات سناریوهای مختلف تغییر کاربری اراضی بر سیلاب در حوزه آبریز کوزه‌تپراقی استان اردبیل است. در این مطالعه از تصویر ماهواره‌ای لندست 8 سنجنده OLI/TIRS، مدل رقومی ارتفاعی (DEM)، داده‌های بارش، دما و دبی روزانه دوره 10 ساله (1381-1391) استفاده شد. طبقه‌بندی کاربری اراضی با استفاده از روش نظارت‌شده ماشین بردار پشتیبان انجام شد و ضریب کاپای 95/0 و صحت کلی 5/97 درصد بدست آمد. علاوه براین، باتوجه به وضعیت موجود کاربری‌های اراضی، مجاورت کاربری‌های اراضی و درصد شیب کاربری‌های اراضی در حوزه مورد مطالعه 10 سناریوی تغییرکاربری اراضی در حوضه ی مورد مطالعه تعریف و تدوین شد. هم‌چنین، نتایج حاصل از مدل‌سازی با استفاده از داده‌های دبی مشاهداتی ایستگاه هیدرومتری کوزه‌تپراقی واسنجی و اعتبارسنجی شد. مقدار ضریب تبیین برای مراحل واسنجی و اعتبارسنجی به‌ترتیب برابر با 77/0 و 65/0 بود. نتایج نشان‌دهنده این بود که اگر تغییرات کاربری‌های اراضی در حوضه یمورد مطالعه در آینده براساس شرایط تدوین‌شده در سناریوهای احیاء کاربری اراضی3 (احداث باغ در اراضی کشاورزی آبی)، 4 (احداث باغ در اراضی کشاورزی آبی و احیا مراتع شخم‌خورده) و5 (احداث باغ در مراتع شخم‌خورده و کم‌بازده) باشد، حجم رواناب به‌میزان 4/3، 3/3 و 1/4 درصد کاهش خواهد یافت. هم‌چنین، اگر تغییرات کاربری اراضی براساس شرایط تدوین‌شده در سناریوهای تخریب کاربری اراضی در سناریوی 9 (تبدیل مراتع پرشیب به زراعت دیم) و 10 (تبدیل مراتع کم شیب به اراضی بدون پوشش) باشد، میزان رواناب ماهانه به‌میزان 24/15 و 5/4 درصد افزایش خواهد یافت.
